Dit project wordt uitgevoerd door een consortium van Wij.land, De Natuurverdubbelaars en verschillende regionale partners (Boerennatuur Fryslân, Brabants Bodem, Vruchtbare Kringloop Oost) en bedrijfseconomisch adviseurs (Countus, Dirksen Management Support). In dit landelijke onderzoek brengt De Natuurverdubbelaars het verdienmodel van natuurinclusieve en biologische melkveehouderij in kaart op basis van economische, milieutechnische en demografische gegevens van alle 88 deelnemende melkveehouders over boekjaar 2022 en 2023. Daarbij wordt gebruikgemaakt van een gestandaardiseerde methodiek die in voorgaand onderzoek is ontwikkeld. Dit onderzoek bouwt voort op voorgaand onderzoek, waarbij over de data van 45 melkveehouders soortgelijke analyses werden uitgevoerd. De deelnemende bedrijven zijn relatief extensief ten opzichte van het Nederlands gemiddelde. In het kader van dit onderzoek zijn deze bedrijven ingedeeld in drie groepen op basis van intensiteit, als gemeten in meetmelkproductie per hectare: extensief, licht extensief en gemiddeld. Daarnaast zijn er analyses gedaan door de groep op te delen in biologische en niet-biologische bedrijven. Voor beide typen groepen wordt de ontwikkeling van het verdienvermogen over tijd geanalyseerd. Daarnaast zijn de economische en milieutechnische gegevens over 2019-2023 van drie bedrijven bestudeerd die de afgelopen jaren een transitie hebben doorgemaakt, zoals omschakeling naar biologische landbouw. Steeds meer melkveehouders verkennen de mogelijkheden om natuurinclusiever te gaan boeren, of om te schakelen naar een biologische bedrijfsvoering. Een belangrijke vraag die ze daarbij hebben, is wat dit betekent voor hun verdienmodel en verdienvermogen, en met welke kosten en investeringen een dergelijke transitie gepaard gaat. Natuurinclusief boeren betekent vaak minder vee, minder melk per hectare, dus lagere productie. Het betekent ook minder doen: minder krachtvoer, minder kunstmest en minder mestafvoer, wat kosten verlaagt en ruimte biedt voor natuur- en bodemherstel. Een biologische bedrijfsvoering kan helpen een meerprijs voor melk te realiseren. In dit onderzoek richten we ons op het verkrijgen van inzicht in de kosten en baten van natuurinclusieve en biologische bedrijfsvoering en de succesfactoren en uitdagingen die hiermee gepaard gaan. We onderzoeken welke condities nodig zijn voor een werkbaar verdienmodel: wat kan op welke plek, welke kansen en uitdagingen biedt een bepaalde omgeving, en wat is er nodig vanuit de markt en maatschappij? Van een drietal ondernemers die een transitie hebben doorlopen, onderzoeken we daarnaast wat hun beweegredenen waren en welke kosten en baten zij in transitie hebben ervaren.