KRW-nummer: 08081
Contact: Nicolaas van Everdingen (nicolaas@watermaatwerk.nl)
 
Samenvatting uit het IP/KRW eindrapport
 
Het project “Boeren als inrichters en beheerders van een duurzaam watersysteem” is een gezamenlijk project van Agrarische Natuur- en Landschapsvereniging (ANLV) Vechtvallei en Waterschap Amstel Gooi en Vecht om sloten vrijwillig en tegen betaling door agrariërs natuurvriendelijk te laten (her)inrichten en beheren, zodat er meer ruimte komt voor waterberging, plant en dier.
Het project is met cofinanciering uit de KRW innovatie regeling van het voormalige ministerie van V&W uitgevoerd door Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, ANLV Vechtvallei, ANV De Amstel, ANLV De Utrechtse Venen, Alterra, Veelzijdig Boerenland en Watermaatwerk. Het project dat in april 2009 van start is gegaan is al snel “Boeren als waterbeheerders” gaan heten.
 
Projectdoelen

1. Uitvoeren inrichtings- en beheermaatregelen door agrariërs om de ecologische kwaliteit te versterken
2. Meten van de effectiviteit van inrichting- en beheermaatregelen (kostenbaten)
3. Opstellen systeem om inzet agrariërs en vraag overheden op elkaar af te stemmen.

 
Conclusies
Deze pilot heeft aangetoond dat er belangstelling bestaat bij agrariërs om op vrijwillige basis inrichtingsmaatregelen te nemen, zoals het aanleggen van natuurvriendelijke oevers,  oeverhoeken, visoverwinteringsplekken, en vergrote duikerbuizen, en dat deze aanpak ook  ansluit bij de wensen die er in het gebied leven. Met 24 deelnemers die tezamen ca. 20 km NVO hebben aangelegd blijkt de aanpak qua samenwerking waterschap – landbouw zeer succesvol.
De basis van dit succes lijkt de combinatie te zijn van:

• Interessante regeling met:
  • Redelijke vergoedingen;
  • 12 jaar beheercontract;
  • Mogelijkheden om verbeteringen in bedrijfsstructuur “uit te ruilen”.
•  Inzet van een “aanjager” die:
  • Goed contact kan leggen met de doelgroep(en); Vertrouwen en kennis heeft van waterschap en agrariërs;
  • Rompslomp weghoudt bij de deelnemers.
• Inzet van veldcoördinatoren van agrarische natuurverenigingen die waterschap ondersteunen, bijv. met uitvoeren van veldcontroles van juist onderhoud en beheer.

 
De effecten op de waterkwaliteit uitgedrukt in Ecologische kwaliteitsratios (EKR) geven aan dat er een stijgende trend wordt gemeten. Hoewel de maatregelen niet in KRW waterlichamen zelf worden genomen, maar wel als zogenaamde groenblauwe dooradering in het agrarische achterland van die KRW waterlichamen functioneren, dragen de maatregelen indirect bij aan de KRW doelen. Ook dragen de maatregelen bij aan beleidsdoelen als het verhogen van de biodiversiteit, het vergroten van het waterbergend vermogen en recreatief medegebruik.
 
Praktijktips

1. Aan waterschap: "ontregel en ontzorg” de boer die NVO’s wil aanleggen. Val hem niet lastig met onnodig veel papierwerk, laat dit over aan de veldcoördinator (van de agr. natuurvereniging), laat het plezier aan de boer. Laat de boer zijn eigen ideeën inbrengen, en probeer daarmee middels maatwerk aan de keukentafel voor beide partijen een mooi plan te maken. Timmer de mogelijkheden dus niet op voorhand dicht, door met starre voorschriften te komen.
2. Aan IPO en Unie van Waterschappen: stel z.s.m. een toetsingscommissie in het leven die voorstellen voor blauw-groene diensten regelingen van waterschappen kan toetsen aan de regelgeving. Hierdoor zal bij waterschappen veel koudwatervrees voor “Brusselse” regelgeving weggenomen kunnen worden.
3. Aan provincies: overweeg de in de SNL minimaal voorgeschreven breedte van 3 m. voor een NVO te verlagen naar 2 m. Hierdoor neemt het draagvlak en de animo voor NVO’s aanmerkelijk toe.
4. Aan boeren: besef de communicatiekracht die uitgaat van een NVO richting burgers.

Pilot Groen-blauwe diensten Utrecht-West: http://www.loketgbd.nl
Catalogus groenblauwe diensten  http://www.groenblauwediensten.nl/pages/home.aspx